گـرافیـک باید به روح شهر آرامش دهد
تاریخ انتشار: ۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۷۲۳۲۴۱
همشهری آنلاین_پریسا نوری: اختصاص بنایی برای نگهداری گنجینه‌ای ارزشمند از آثار گرافیکی یک قرن اخیر، مرهون تلاش‌ها و پیگیری‌های برخی اعضای انجمن صنفی طراحان گرافیک به‌ویژه «مجید بلوچ» مدیر کمیته موزه انجمن بود. او در طول ۱۷ سال، با کمک اعضای انجمن و دانشجویان گرافیک بیش از ۱۰ هزار اثر نفیس برای نمایش در موزه جمع‌آوری کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«مجید بلوچ» متولد ۱۳۱۶ و بزرگ شده شرق تهران است. از سال ۱۳۳۹ وارد دنیای گرافیک شده و سال ۴۳ مدال نقره‌ای جشنواره پوسترهای تبلیغاتی نیویورک را از آن خودکرده است. شروع فعالیت گرافیکی‌اش در سال‌های دور همکاری با پرآوازه‌ترین آژانس‌های تبلیغاتی ایران چون «یونیورسال»، «کانون آگهی زیبا»، سازمان «آوازه» و «کاسپین» بوده و بعدها با عضویت در شورای کودک، آثارش را در «فرهنگنامه کودکان و نوجوانان» به یادگار گذاشته است.
این هنرمند که از کودکی در شرق تهران و محله‌های نارمک و تهرانپارس زندگی کرده، معتقد است تا پیش از افتتاح موزه گرافیک، جای یک مرکز هنری و فرهنگی در شمال شرق تهران بسیار خالی بود: «در شرق تهران مراکز فرهنگی و هنری مانند موزه کم است و اختصاص عمارت تاریخی ارباب هرمز به ساختمان موزه توسط سازمان زیباسازی شهر تهران اتفاق خوبی بود.
خوشبختانه موزه از بدو تأسیس با برگزاری نمایشگاه‌های متعدد نقش مهمی در معرفی هنر گرافیک ایران داشته و از طرف مخاطبان خاص و عام مورد استقبال قرار گرفته. از خارج کشور هم برخی بزرگان طراحی گرافیک از جمله رئیس موزه گرافیک فنلاند بارها به دیدار موزه آمدند و سفیر کشور چک هم تقاضای برپایی نمایشگاهی از آثار گرافیکی هنرمندان کشورش را در این موزه داشتند که ۲ نمایشگاه برگزار شد.»
گرافیک شهری کمتر مورد توجه قرار گرفته استاگرچه نخستین‌ها و نفیس‌ترین آثار گرافیکی ایران در موزه گرافیک نگهداری می‌شود، اما هنرمند هم‌محله‌ای معتقد است گرافیک صرفاً هنر موزه‌ای نیست و در همه جای شهر گسترده است: «گرافیک با زندگی مردم گره خورده، در بخش گرافیک تجاری شما وارد هر مغازه سوپرمارکتی بشوید چیزی جز گرافیک نمی‌بینید، چون تمام بسته‌بندی‌های مواد غذایی اثر گرافیکی است.
در کوچه و خیابان، تابلوهای راهنمایی و رانندگی، تابلوی سر در فروشگاه‌ها و اداره‌ها، تابلوی نام خیابان‌ها، ... همه جزو آثار گرافیکی هستند که اگر در آنها به اصول گرافیک محیطی و ارزش‌های زیبایی‌شناسی، فرهنگی، تاریخی و... توجه شود، می‌توانند در زیبایی شهر تأثیرگذار باشند. مثل بخش تاریخی بازار تهران که با طراحی‌های گرافیکی روی سردرها یک فضای دلچسب و دیدنی و تأثیرگذاری را به وجود آورده است.»
این هنرمند درباره اهمیت گرافیک محیطی می‌گوید: «لازم است در سطح شهر با کمک گرافیک محیطی فضاهایی را ایجاد کرد که در کشاکش روزمرگی‌ها به روح انسان آرامش ببخشد، موضوعی که شاید در خیلی از نقاط از جمله شرق تهران کمتر مورد توجه قرار گرفته و جای کار دارد. البته در سال‌های اخیر برخی از بچه‌های انجمن صنفی طراحان گرافیک با سازمان زیباسازی شهرداری همکاری می‌کنند و کمیته‌هایی برای افزایش کیفیت گرافیک محیطی و شهری تأسیس شده که این اتفاق خوبی است.»
به جوان‌ها می‌گویم ایده‌سازی کنیدهنرمند پیشکسوت هم‌محله‌ای که بعد از به بار نشستن تلاش‌هایش برای راه‌اندازی موزه گرافیک، در دهه هشتم زندگی در آتلیه خصوصی‌اش همچنان مشغول فعالیت گرافیکی است، اعتقاد دارد گرافیک این روزها حال خوبی ندارد: «گرافیک به شدت به اقتصاد وابسته است و با سخت شدن شرایط اقتصادی، اوضاع خوبی ندارد، امیدوارم این روزهای رکود سپری شود.»
او اما به آینده گرافیک ایران بسیار امیدوار و خوشبین است: «همان‌طورکه در گذشته با وجودی که گرافیک خیلی شناخته شده نبود، طراحان گرافیک برجسته‌ای چون استاد ممیز داشتیم، در آینده هم گرافیست‌های مهم و تأثیرگذار بسیاری خواهیم داشت. دلیلش این است که جوانان الان خیلی از ما باهوش‌ترند. فقط برخلاف ما که در گذشته فقط با دست و فکر و ایده خودمان کار می‌کردیم بچه‌های امروز تحت تأثیر تکنولوژی طراحی می‌کنند. جذابیت جلوه‌های گرافیکی کامپیوتری، گرافیست‌های جوان را جذب کرده و این اتفاق خوبی نیست. چون آنها را از ایده‌سازی و تفکر عقب می‌اندازد. من همیشه به جوانان گرافیست توصیه می‌کنم که اتودها را با دست بزنید و رویشان فکر کنید بعد اسکن کنید و به کامپیوتر منتقل کنید.»
«ممیز» چهره بین‌المللی گرافیک ایران استاین روزها نمایشگاه «ممیز، هنر به مثابه حرفه» در موزه گرافیک برپاست. در طبقه اول موزه و حوضخانه عمارت ۱۶ اثر از طراحان بین‌المللی و در طبقه دوم و سالن ارباب هرمز ۲۵ اثر منتخب فراخوان و ۵۷ اثر هنرمندان مدعو درباره استاد ممیز به نمایش در آمده است.
مجموعه طراحی‌های استاد ممیز در «کتاب هفته» هم زینت بخش این نمایشگاه است. «مجید بلوچ» که در جوانی در سازمان تبلیغاتی زیبا با استاد ممیز همکار بوده با اشاره به پوسترهای گرافیست‌های خارجی درباره استاد ممیز می‌گوید: «ممیز چهره شناخته شده و برجسته بین‌المللی در حوزه گرافیک بود. برخی می‌گویند پدر گرافیک ایران است و برخی هم معتقدند پیش از ایشان گرافیست‌های مطرح دیگری هم بوده‌اند، اما صرف‌نظر از این حرف‌ها بی‌شک استاد ممیز نقش تأثیرگذار و غیرقابل انکاری در گرافیک ایران داشته‌اند.»
درباره مجید بلوچ بیشتر بدانیدمجید بلوچ از نسل دوم طراحان گرافیک ایران است. آن زمان که رشته گرافیک در دانشگاها تدریس نمی‌شد از دانشگاه تهران در رشته جامعه‌شناسی فارغ‌التحصیل شد و گرافیک را تجربی آموخت. از سال ۱۳۳۹ تا به امروز به فعالیت حرفه‌ای در زمینه طراحی گرافیک اشتغال دارد و به گفته زنده‌یاد ممیز زمانی که بسیاری از طراحان پیشه‌های دیگری را تجربه کردند، او همچنان کار گرافیک انجام داد و گرافیست باقی ماند. بخشی از کارهای این هنرمند در نیم قرن فعالیت هنری به شرح زیر است:
طراح گرافیک آژانس تبلیغاتی یونیورسال ۱۳۳۸ تا۱۳۳۹
طراح گرافیک کانون آگهی زیبا ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱
طراح گرافیک کنسرسیوم نفت ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱
طراح گرافیک سازمان آوازه ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۳
طراح گرافیک سازمان کاسپین ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۷
مؤسس و مدیر هنری شرکت بازاریابی و تبلیغات آمیکو ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷
مؤسس و مدیر هنری دفتر طراحی گرافیک چاپ آتلیه ۱۳۵۷ تا به امروز
طراحی و ساخت یک فیلم انیمیشن برای محصولات تجاری
دریافت جایزه دوم از نمایشگاه طرح‌ها و پوسترهای تبلیغاتی نیویورک ۱۳۴۴
مدیریت هنری بیش از ۵۰ فیلم زنده و عروسکی و انیمیشن تجاری ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷
شرکت در نمایشگاه جمعی ۵۰ سال گرافیک ایران
طراح گرافیک فرهنگنامه کودکان و نوجوانان از ۱۳۶۷ تاکنون
عضو هیت مدیره شورای کتاب کودک
شرکت در ششمین نمایشگاه دوسالانه گرافیک ایران ۱۳۷۸
طراح گرافیک و مشاور هنری جی آی اس (مرکز اطلاعات جغرافیایی شهر تهران) ۱۳۷۹
طراح گرافیک و مشاور هنری شرکت مهندسی مشاور رصد ایران ۱۳۷۹
طراح گرافیک و مشاور هنری شرکت تولیدی ساوه ۱۳۶۴
عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران ۱۳۷۹ و عضو افتخاری انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: همشهری محله موزه هنر گالری آنلاین گرافیک و گرافیست نقاشی نقاشان انجمن صنفی طراحان گرافیک گرافیک ایران آثار گرافیکی گرافیک محیطی طراح گرافیک موزه گرافیک استاد ممیز گرافیک ای شرق تهران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۷۲۳۲۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با عشق به ایران در ارمنستان
موزه نسخه‌های خطی و دست‌نویس‌های باستانی ارمنستان، شاهکارهای نقاش و مینیاتوریست ایرانی ـ ارمنی «آندره سِوروگیان» از شاهنامه فردوسی را برای ۶ ماه به نمایش گذاشت. این موزه پیش از این، با رونماییِ گلچینی از آثار قاجار به مدت سه سال، به پیوندهای فرهنگی با ایران رنگ داده و همکاری‌هایی را با ایران برای مرمت نسخه‌های خطی آغاز کرده است.
به گزارش ایسنا، موزه ماتناداران (مسروپ ماشتوتس) در شهر ایروان ارمنستان، که به دلیل داشتن گنجینه‌ای از نسخه‌ها و کتاب‌های مقدس دعا، پس از کلیسای «اچمیادزین»، مکانی مقدس برای مردم این کشور به شمار می‌آید، محل برگزاری رویدادهای بسیاری به‌ویژه در پیوند با ایران بوده است. این موزه که حدود ۲۰ هزار نسخه و دست‌نویس باستانی در اختیار دارد و حدود ۴۵۰ اثر از میان آنها، نسخه‌های ایرانی است، به مدت سه سال گلچینی از آثار قاجاری را به نمایش گذاشته شده بود و در ادامه، نمایشگاهی از عکس‌های آرشیوی و کلکسیونی این موزه برپا شد که عکس‌هایی از ایران قدیم و دربار قاجار در بین آنها دیده می‌شد. از ۱۲ اردیبهشت ماه (اول ماه می) نیز مجموعه آثار نقاش ایرانی ـ ارمنی در همین موزه به نمایش گذاشته شده است، آثاری که از مجموعه‌های مختلفی در جهان گردآوری شده و بخشی از آنها حاصل ۹ سال شیفتگی «آندره سِوروگیان» به شاهنامه فردوسی است.
ایوت تجریان ـ رئیس موزه ماتناداران (مسروپ ماشتوتس) ـ که دکترای تاریخ هنر دارد و به عنوان یک ایرانی ـ ارمنی از برگزاری نمایشگاه «آندره سِوروگیان» با هیجان سخن می‌گوید، در گفت‌وگویی که با ایسنا داشت، درباره اهمیت برپایی این رویداد در ارمنستان، که رنگ و حسی ایرانی دارد، توضیح داد: این نمایشگاه از اول ماه می (۱۲ اردیبهشت ماه) به یاد نقاش ایرانی ـ ارمنی «آندره سِوروگیان» برپا می‌شود. هرچند قبلا، تعداد بسیار اندکی از آثار سوروگیان در این موزه به نمایش گذاشته شده، ولی در نمایشگاه پیش‌رو مجموعه بیشتری از آثار او به نمایش درآمده است. آثار این نمایشگاه از مناطق مختلفی گردآوری شده است. پسر آندره سِوروگیان (دکتر امانوئل) که در قید حیات است و در آلمان زندگی می‌کند و حدود ۹۴ سال دارد، سال‌ها قبل کلکسیون بزرگی به این موزه اهدا کرد. این مجموعه شامل نقاشی‌هایی از آندره سوروگیان و آثاری از پدر بزرگشان، «آنتوان سوروگین» (از نخستین پیشگامان عکاسی در ایران که به عکاس قاجار معروف بوده) است. از کلسیای اچمیادزین (ارمنستان) نیز ۶ اثر در اختیار این نمایشگاه قرار داده شده است.
او ۹ سال در انزوا به سر برد و غرق در شاهنامه شد و ۴۱۶ اثر از این اثر فردوسی پدید آورد
او این توضیح را اضافه کرد: آثاری که از آندره سِوروگیان در موزه ماتناداران نگهداری می‌شود با آثار موجود در اچمیادزین تفاوت دارد؛ آثار آنجا از اسطوره‌های تاریخی ارمنی است، اما آثاری که ما در این موزه نگهداری می‌کنیم بیشتر از شاهنامه فردوسی، خیام و باباطاهر است. همچنین از موزه‌های مختلف آثاری که الهام‌بخش نقاشی‌های آندره سِوروگیان بودند در اختیار ما قرار داده شده است.
رئیس موزه ماتناداران گفت: این نمایشگاه قرار است تا ۶ ماه ادامه داشته باشد. پیش زمینه آن نیز همایشی بود که برای یکصد و سی‌امین سال یادبود سِوروگیان در نخستین روزهای فروردین (۲۱ و ۲۲ مارچ) برگزار شد، که مهمانی هم از بخش میراث مکتوب ایران داشتیم و یک گروه موسیقی از ایران نیز دعوت شده بود.
تجریان درباره شیوه کار آندره سِوروگیان که آن را ارزشمند و خاص کرده است، گفت: او ۹ سال خود را در خانه به انزوا برد و با خود عهد کرد که به مناسبت هزارمین سالگرد تولد فردوسی، (۱۹۳۴ میلادی) ۴۱۶ تابلوی بزرگ از روی شاهنامه به تصویر درآورد. یک نمونه از آن نقاشی‌ها را در موزه ماتناداران به نمایش گذاشته‌ایم. سِوروگیان به این منظور حتی یک دوره آموزش خوش‌نویسی گذرانده بود. دوستانش که صادق هدایت و بزرگ علوی بودند به او لقب «درویش» داده بودند. سوروگیان یکسری اثر هم از آثار خیام، حافظ و باباطاهر دارد.
در این بخش همچنین جلدهای لاکی دیده می‌شود که شیوه مرمت آن با مشارکت حمید ملکیان، به نمایش گذاشته شده است
رئیس موزه ماتناداران درباره دیگر رویدادهای این موزه که در پیوند با ایران بوده است، توضیح داد: سال گذشته از ماه نوامبر نمایشگاه بزرگی داشتیم که گلچینی بود از عکس‌های آرشیو و کلکسیون‌های مختلف که در این موزه نگهداری می‌شود. در این موزه هرگز نمایشگاه عکس نداشتیم. ما از عکاسان نسل اول ارامنه که در دربارهای مختلف کار کردند، کارهای زیادی در موزه داشتیم که هرگز به نمایش نگذاشته بودیم. در بین آنها عکس‌های زیادی از ایران وجود دارد، که مجموعه به نمایش گذاشته‌شده گلچینی است از آنچه در این موزه نگهداری می‌شود. این موزه چون به انستیتو نسخ خطی شهره است تا پیش از این، کسی به عکس‌های آن توجهی نکرده بود، درحالی که نگاتیوهای شیشه‌ای و عکس‌های زیادی داریم و اتفاقا من سه سال روی این مجموعه کار کرده بودم و این گلچین نتیجه آن کار تحقیقی است. آنها عکاسان ارامنی و روسی هستند که از اواخر قرن نوزدهم میلادی به ایران و دیگر نقاط دنیا سفر کرده بودند. این نمایشگاه قرار بود به مدت ۶ ماه برگزار شود، ولی چون خیلی استقبال شد، ادامه پیدا کرد.
او به عنوان عکاس دربار قاجار نیز معروف بود، هرچند عکس‌هایش به دربار محدود نشد و واضح‌ترین تصویر از مردم ایران در آن دوره را به قاب درآورد
تجریان ادامه داد: پیش از آن هم، نمایشگاهی از آثار قاجاری در موزه ماتناداران برگزار شده بود، که چندین بار تمدید شد. این نمایشگاه به مدت سه سال برقرار بود. روال کار موزه این است که نسخه‌های اصلی را نمی‌توانیم به مدت طولانی به نمایش بگذاریم، برای همین در طول برگزاری این نمایشگاه بعضی از نسخه‌ها را چندین بار جابه‌جا کردیم. ما در این موزه بیش از ۴۵۰ نسخه ایرانی داریم که بخشی از آن به دوره قاجار مربوط می‌شود. گلچینی از این آثار در آن نمایشگاه و به مدت سه سال به نمایش گذاشته شد.
او درباره دلیل استقبال از نمایشگاه آثار قاجاری در ارمنستان، اظهار کرد: استقبال از آن نمایشگاه شاید متأثر از آشنایی مردم ارمنستان با آن مقطع تاریخی باشد؛ دوره‌ای که ارمنستان بخشی از سرزمین ایران بود و نقاشان ارامنه از آن دوره بسیار تاثیر گرفته بودند. غیر از این، ایران برای ارامنه، سرزمینی افسانه‌ای و اسطوره‌ای و الهام‌بخشی بود.
البته نقش تجریان به عنوان رئیس ایرانی ـ ارمنی موزه در برگزاری چنین رویدادی بی‌تأثیر نبوده است و خودش هم درباره تأثیر آن گفت: مدیر بخش انستیتو همیشه می‌گوید ۹۰ درصد برنامه‌های موزه ماتناداران ایرانی شده است، مثلا ما میز نوروز را در ۲۱ مارچ چیده بودیم و همایش «آندره سوروگیان» را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کردیم که همزمان با نوروز شده بود.
او ادامه داد: ما به عنوان دو کشور همسایه باید همدیگر را بشناسیم. متاسفانه زمانی که ارمنستان جزو شوروی بود، روابط دو کشور خیلی کم شده بوده و دو کشور از یکدیگر دور شدند. اکنون لازم است افزون بر روابط سیاسی، روابط فرهنگی دو کشور را تقویت کنیم. کارهای بزرگ از دل روابط فرهنگی بیرون می‌آید. مدیر جدید این مجموعه قبلا معاون وزیر فرهنگ ارمنستان بود، همان ابتدای کار که برنامه خواستند، توصیه کردم یک سفر به ایران برویم و ما در قالب هیأتی به تهران و قم سفری داشتیم که خیلی مفید بود. به قم رفتیم و کتابخانه آقای مرعشی را دیدیم و توافق‌هایی را با این کتابخانه داشتیم. از بخش میراث مکتوب و کتابخانه ملی و مرکز اسناد و بنیاد ایرانشناسی هم دیدن کردیم. این سفر سه روزه بود.
رئیس موزه ماتناداران اضافه کرد: ما همیشه با سفارت ایران در ارتباط هستیم و کارهای فرهنگی و همایش‌های زیادی را ترتیب می‌دهیم و نمایش نقاشی از شاهنامه، اثر آندره سوروگیان در راستای همین ارتباط دوستانه با سفارت ایران بوده است. همچنین طبق توافق با سفیر قبلی ایران، قرار بر این شد که مرمتگر ایرانی به ارمنستان بفرستند تا مرمتگران قدیمی که روی جلدهای لاکی تسلط نداشتند، آموزش دهد. تا به حال آقای حمید ملکیان دو بار از ایران به ارمنستان و این موزه آمده و در یک بازه ۱۰ و ۱۵ روزه، در این زمینه آموزش دادند.
او گفت: دانش مرمت ایران و ارمنستان خیلی متفاوت است. هدف ما از سفر به ایران نیز آشنایی و مکاشفه در این مورد بود و قرار است تا پایان تابستان، همکاران ما در بخش مرمت به ایران بروند تا این آموزش‌ها کامل شود.
تجریان درباره برگزاری نمایشگاه‌ها و همکاری‌های مشترک با ایران و همچنین تبادل آثار، با توجه به مجموعه آثاری که این موزه در اختیار دارد، اظهار کرد: برای برگزاری نمایشگاه و تبادل آثار نیز هنوز اتفاقی نیفتاده است، ولی باید این اتفاق رخ دهد. درحال حاضر ما بیشتر قصد داشتیم ارتباط علمی با ایران برقرار کنیم.
انتهای پیام
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند